ภาษาอาหรับจัดอยู่ในกลุ่มภาษาเซมิติกของตระกูลแอโฟร-เอเชียติก โดยภาษาอาหรับถือเป็นภาษาที่มีจำนวนผู้พูดมากที่สุดในกลุ่มนี้ โดยมีผู้พูดเป็นภาษาแม่มากกว่า 200 ล้านคน ภาษาที่สำคัญอื่น ๆ ในกลุ่มภาษาเซมิติกได้แก่ ภาษาอามฮารา
และภาษาติกริญญา (สองภาษานี้ใช้พูดกันในประเทศเอธิโอเปีย) และภาษาฮีบรู
ภาษาอาหรับในปัจจุบัน ทั้งในรูปแบบภาษาเขียนและภาษาพูด มีรากฐานมาจากภาษาอาหรับคลาสสิกที่ใช้ในคริสต์ศตวรรษที่ 6 ภาษาอาหรับกลางมาตรฐาน (MSA) เป็นภาษาวรรณกรรมที่ใช้อย่างแพร่หลายในภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ MSA
มีสถานะเป็นภาษาทางการในทุกประเทศอาหรับ และเป็นหนึ่งในหกภาษาทางการของสหประชาชาติ นอกจากนี้ MSA ยังเป็นภาษาหลักที่ใช้ในระบบการศึกษาของประเทศอาหรับ โดยเป็นสื่อกลางในการเรียนการสอนในสถาบันการศึกษาต่าง ๆ
ภาษาพูดในภาษาอาหรับประกอบด้วยกลุ่มภาษาถิ่นประจำภูมิภาคและภาษาถิ่นประจำชาติหลายรูปแบบ ประชากรในแต่ละพื้นที่จะใช้ภาษาถิ่นของตัวเองและยังสามารถใช้สื่อสารกับประชากรในภูมิภาคหรือประเทศอื่น ๆ ที่ใช้ภาษาอาหรับได้เข้าใจเช่นกัน
ส่วนภาษาอาหรับมาตรฐานสมัยใหม่ (MSA)ได้ถูกนำมาสอนในโรงเรียนภายหลัง ซึ่งความแตกต่างระหว่างคำศัพท์ ไวยากรณ์ และการออกเสียงระหว่างภาษาถิ่นกับภาษาอาหรับมาตรฐานสมัยใหม่ ทำให้เกิดการใช้ภาษาแบบทวิภาษณ์
และยังมีการสลับภาษาไปมาระหว่างภาษาถิ่นของภูมิภาคกับ MSA หรือใช้สองรูปแบบของภาษาในประโยคเดียวกันอีกด้วย
ภาษาอาหรับเขียนจากขวาไปซ้ายในรูปแบบตัวเขียน การเขียนระบบนี้เป็นตัวอักษร abjad ที่แต่ละตัวอักษรแทนเสียงพยัญชนะ (อักษรไร้สระ) โดยมีเสียงสระที่เชื่อมโยงกันจะถูกตีความโดยผู้อ่าน แม้ว่าภาษาอาหรับจะมีเครื่องหมายกำกับเสียงสั้น
แต่แทบไม่ได้ถูกนำไปใช้ในการเขียนทั่วไป การเขียนสระเสียงยาวตามปกติทำให้อักษรอาหรับไม่ถือเป็นอักษรไร้สระ 'ที่แท้จริง' ระบบการเขียนแบบนี้เหมาะสมกับภาษาอาหรับเพราะโดยทั่วไปรากของคำมักจะประกอบด้วยพยัญชนะสามตัว
และการใช้เสียงสระร่วมกับพยัญชนะเหล่านั้นซึ่งจะให้ความหมายเฉพาะ ตัวอย่างเช่น คำว่า book, books, writer, writing, copy, correspond, dictate และอื่น ๆ ล้วนมาจากรากศัพท์พยัญชนะ 'k-t-b' เดียวกัน
ภาษาอาหรับมีตัวอักษรพื้นฐาน 28 ตัว ทว่าตัวอักษรภาษาอาหรับที่ดัดแปลงไปใช้ในภาษาอื่น เช่น ภาษาฟาร์ซี ภาษาอูรดู ภาษามาเลย์ และอื่น ๆ มีตัวอักษรเพิ่มเข้ามา ด้วยความที่ภาษาอาหรับมีการเขียนในรูปแบบโค้งทำให้แต่ละตัวอักษรสามารถมีได้มากถึง
4 รูปแบบ คือ แยกต่างหาก เริ่มต้น กึ่งกลาง และปิดท้าย ซึ่งทั้งหมดขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่ตัวอักษรอยู่ภายในคำและตัวอักษรอีกตัว (กรณีที่มี) ที่อยู่ก่อนและ/หรืออยู่หลัง